GLOBAL GATEWAY ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ ФОРУМЫ: ЕО МЕН ОРТАЛЫҚ АЗИЯ АРАСЫНДАҒЫ КӨЛІК БАЙЛАНЫСТАРЫН ДАМЫТУДЫҢ НЕГІЗІ

         29 қаңтарда Брюссельде (Бельгия) Global Gateway инвестициялық форумы өз жұмысын бастады, оның жұмысы ЕО мен Орталық Азия арасындағы көлік қатынасы бойынша жобаларды дамытуға бағытталған.

        Дәстүр бойынша форумға Еуропалық инвестициялық банк пен Еуропа қайта құру және даму банкін қоса алғанда, ЕО және серіктес елдер үкіметтерінің, қаржы институттарының өкілдері, сондай-ақ белсенділер мен кәсіпкерлер қатысады.

        Инвесторлар форумында Қазақстан делегациясын Қазақстан Республикасының Көлік министрі Марат Қарабаев басқарды, сондай-ақ делегация құрамына Қазақстан Республикасы Көлік министрлігінің, Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігінің өкілдері, «Қазақстан темір жолы» ҰК» АҚ, «KTZ Express» АҚ, «Қазақстанның Даму Банкі» АҚ, «KAZAKH INVEST «ҰК» АҚ, «Бәйтерек» ҰБХ» АҚ, «Өнеркәсіпті дамыту қоры» АҚ, «KAZLOGISTICS» Қазақстан көлік Одағы, ҚР PIARC дүниежүзілік жол қауымдастығы, «ҚазжолҒЗИ» АҚ, «Ақтау теңіз сауда порты» ҰК» АҚ, «Азаматтық авиация академиясы» АҚ, «Транскаспий халықаралық көлік бағыты» Халықаралық қауымдастығы», «Итеса» қазақстандық көрме компаниясы, «Қазақтеңізкөлікфлоты» ҰТКҚК» ЖШС, «Порт Құрық» ЖШС, «SEMURG INVEST» ЖШС, «Ерсай Каспиан Контрактор» ЖШС, «DAR RAIL» ЖШС, «PTC Holding» ЖШС, Қазақстанның Автомобиль Тасымалдаушылары мен Экспедиторлар Одағы, Қазақстандық жүк теміржол тасымалдаушылары қауымдастығы және басқа ірі салалық компанияларының басшылары кірді.    

    Форумның екі күндік бағдарламасы барысында көлік саласындағы іскерлік байланысты кеңейту және дамыту, өзара тиімді жобаларды іске асыру үшін инвестициялар тарту, көлік саласындағы ынтымақтастық және басқа да басым бағыттар мәселелері талқыланады.  

    Форумның бірінші күні Орталық Азия мен Еуропа арасындағы транзит уақытын қысқарту, сауда рәсімдерін жеңілдету, сондай-ақ сауда және инвестициялық әлеует тәсілі ретінде құрлықтағы көлік инфрақұрылымына басты назар аударылды. Форумда Каспий теңізі арқылы өтетін көлік байланыстарына арналған жеке сессия өткізілді. Оның мақсаты Транскаспий көлік дәлізін Еуропа мен Орталық Азияны 15 күн немесе одан аз уақыт ішінде байланыстыратын мультимодальды, заманауи, бәсекеге қабілетті, тұрақты және жылдам бағытқа айналдыру болып табылады.           

    Көлік министрі өз сөзінде Еурофорум қатысушыларына Еуропа мен Орталық Азия арасындағы жүк транзитіндегі елдің шешуші рөлін атап өтіп, Қазақстанның көлік саласының жетістіктері мен даму перспективалары туралы презентация ұсынды. Ол жүк айналымы озық қарқынмен өсіп келе жатқанын атап өтті. Мәселен, 2023 жылдың қорытындысы бойынша тек ҚХР-мен транзиттік тасымалдар 2 есе өсті, ал транзиттің жалпы көлемі 43%-ға өсті.

    Марат Қарабаев қазақстандық аумақтарды Еуропа мен Азия арасындағы негізгі және орнықты транзиттік маршрут ретінде пайдалануды ұсынды, сондай-ақ Еуропалық ұйымдар мен компанияларды 2024 жылғы маусымда Астанада (Қазақстан) өтетін Қазақстандық көлік апталығына қатысуға шақырды.

   2024 жылғы 19-21 маусым аралығында Астана қаласындағы «EXPO» халықаралық көрме орталығында Қазақстандық көлік апталығы аясында өтетін TransLogistica  Kazakhstan көрмесінде көлік және логистика саласындағы соңғы жетістіктермен және  инновациялармен танысуға, сонымен қатар іскерлік байланыстар мен әріптестік орнатуға болады. 2023 жылы TransLogistica Kazakhstan көрмесіне әлемнің 17 елінен 225 компания қатысты, қатысушылар санының өсуі 40%-ды құрады. Көрмеге 3 940 сала мамандары келіп, 16 мамандандырылған сессияда 129 спикер баяндама жасады.  

    Инвестициялық форум аясында Марат Қарабаев Бельгия Премьер-Министрінің орынбасары және көлік министрі Жорж Гилькенемен кездесті. Кездесу барысында Еуропа мен Қазақстан арасындағы көлік дәліздерін кеңейту мәселелері талқыланды.

    Сондай-ақ, Форумның бірінші күні министр Еуропа мен Орталық Азия арасындағы тұрақты көлік байланыстары контекстінде Қазақстанның көлік секторына жәрдемдесу және дамыту үшін ұсынылатын қаржы қаражатына қатысты Еуропалық инвестициялық банкпен өзара түсіністік туралы Меморандумға қол қойды.

    Global Gateway форумының тиімді жұмысының нәтижесі Қазақстан экономикасын дамыту банкі мен ЕИБ арасындағы өзара түсіністік туралы Меморандумға қол қою болды. Құжат елдің көлік әлеуетін дамыту үшін инвестициялар тартуға мүмкіндік береді.

    Еуразияның негізгі көлік жобасы халықаралық қаржы ұйымдарының ережелері бойынша Батыс Еуропа – Батыс Қытай автомобиль маршрутын салу болды. Жоба аясында Қазақстан аймағы бойынша 3 мың шақырым автожол салынды. Олардың басым бөлігі соңғы жылдары ерекше өзектілікке ие болған Транскаспий көлік бағытына біріктірілген.

    Қазіргі уақытта Қазақстанда перспективалы тағы 14 автожол жобасы табысты іске асыру үшін инвестицияларды күтуде. Ол үшін Қазақстанда салалық нормативтік базаны жетілдіру және оңтайландыру, жаңа технологияларды енгізу және жол құрылысын цифрландыру бойынша тұрақты жұмыс жүргізілуде.

    Форум сонымен қатар «Еуропа мен Орталық Азия арасындағы тұрақты көлік байланыстары» зерттеуінде анықталған нақты әрекеттерді орындай отырып, Транскаспий көлік дәлізі бойындағы инвестицияларды іске асыру және үйлестіру процесін бастауға арналған. Бұл зерттеу 2023 жылғы маусымда Еуропалық Комиссияның және Еуропа қайта құру және даму банкінің (ЕҚДБ) басшылығымен жүргізілген. Нәтижелері 2023 жылғы мамырда Алматы, Қазақстан қалаларында өткен Еуропалық Одақ – Орталық Азия 2-ші экономикалық форумында ұсынылды.

    Еуропалық Одақ – Орталық Азия тұрақты көлік дәліздерін дамыту жөніндегі «Global Gateway» инвестициялық форумы 2024 жылғы 30 қаңтарға дейін жалғасады.